Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego literatura ma tak wielką moc? Jolanta Sak, autorka trylogii o rodzinie Brzezińskich, zmierzyła się z tym pytaniem podczas spotkania autorskiego w wadowickiej bibliotece. Gdy starszy pan z trzeciego rzędu zadał pytanie „Dlaczego literatura jest ważna?”, autorka nie zdążyła udzielić satysfakcjonującej odpowiedzi – zbliżająca się burza przerwała spotkanie.
Teraz Jolanta Sak wraca do tego pytania i dzieli się refleksjami o tym, czym naprawdę jest literatura. To nie tylko słowa na papierze – to cicha rozmowa z kimś, kto kiedyś żył lub nigdy nie istniał, to lustro, w którym każdy może zobaczyć cząstkę siebie. W drugim odcinku cyklu „Moc pisania od autora dla czytelnika” poznasz osobiste przemyślenia twórczyni „Ludzi, którzy nie toną” o sile książek, które uczą empatii, prowokują do refleksji i pomagają zrozumieć siebie oraz innych.
Dlaczego literatura jest ważna? – zapytał starszy pan z trzeciego rzędu krzeseł.
Takie pytanie padło podczas jednego z moich spotkań autorskich. Nie pamiętam zupełnie, co wtedy odpowiedziałam starszemu panu z trzeciego rzędu. Spotkanie dobiegało końca. Zebrani niespokojnie zerkali kątem oka w kierunku wielkiego okna wadowickiej biblioteki. Obserwowali, jak z minuty na minutę wiatr się wzmagał, nie zapowiadając niczego dobrego. W pośpiechu, którego nie powinno być na takich wydarzeniach, nawet jeśli za chwilę nad głowami miałaby przewalić się burza stulecia, rzuciłam kilka krótkich zdań w ramach odpowiedzi. Jestem jednak przekonana, że mogły nie zadowolić ani tego pana, ani tym bardziej mnie.
Dlaczego literatura jest ważna?
I teraz, gdy to pytanie powraca do mnie niczym bumerang, postaram się na nie odpowiedzieć. Może kiedyś tamten pan zajrzy tu i przeczyta, i choć w części zgodzi się ze mną? „Dlaczego literatura jest ważna?” – pytam w myślach samą siebie.
Jest końcówka lata, a właściwie początek jesieni, pięknej złotej jesieni. Ciasno wtulona w fotel, przekładam kolejną kartkę powieści. Czego dowiem się za chwilę?
- Literatura to coś więcej niż tylko zbiór słów zapisanych na papierze. To historie, w których zawarto myśli, emocje i doświadczenia przekraczające granice czasu i przestrzeni.
- To cicha rozmowa z kimś, kto kiedyś żył albo z kimś, kto nigdy nie istniał. Literatura pozwala zrozumieć, że każdy coś dźwiga. Każdy niesie swój ciężar. Czasem zapominamy, że to właśnie dzięki niej uczymy się rozumieć siebie i innych.
- Literatura uczy empatii, rozwija ją, a bywa, że i buduje od podstaw. Czytając o losach bohaterów, wczuwamy się w ich sytuację – współodczuwamy ich radość, cierpienie, tęsknotę. Doświadczamy świat zmysłami innych ludzi i nagle odkrywamy, jak bardzo może on się różnić od tego z naszej codzienności.
- Literatura uczy zadawania pytań i szukania sensu. Rozpoznawania swojej drogi i dostrzegania błędów, jakie przecież popełnia każdy z nas. Wielu autorów nie daje gotowych odpowiedzi – prowokują do refleksji. Co jest dobre, a co złe? Czy człowiek rodzi się zły, czy takim się staje? Czy istnieje przeznaczenie? Czy cokolwiek zależy od nas?
- Literatura staje się lustrem, w którym każdy może zobaczyć cząstkę siebie.
Co jeszcze ma znaczenie?
- Nie można też zapominać o wartości językowej literatury. To ona kształtuje nasz język, myślenie i sposób wyrażania się. Czytając, wzbogacamy słownictwo, uczymy się formułować argumenty i lepiej rozumieć złożone idee. Dla młodego człowieka, który dopiero odkrywa świat, literatura może być przewodnikiem i nauczycielem.
- Wreszcie – literatura to pamięć i tożsamość. To na kartach książek zapisane są doświadczenia poprzednich pokoleń – ich lęki, marzenia i wartości. Bez literatury nie wiedzielibyśmy jak wyglądał świat sprzed wieków, co myśleli nasi przodkowie, jakie mieli cele, czego się bali, a co było ich radością i dumą. To nie tylko interesujące opowieści, wciągające historie, ale także element naszego dziedzictwa.
- Literatura nie zmienia świata bezpośrednio. Ale posiada tę szczególną moc zmieniania ludzi, ich myślenia, postrzegania rzeczy wokół – a to właśnie ludzie kształtują świat, by czynić go lepszym, pełniejszym i doskonalszym.
Dlatego warto czytać, poznawać, warto zadawać pytania i szukać na nie odpowiedzi.
W każdej książce, w krótkim zdaniu, może kryć się iskra, która rozświetlając drogę przed nami wyprowadzi z ciemności i podaruje nową nadzieję.
Gdyby tamten starszy pan pojawił się na moim kolejnym spotkaniu autorskim, myślę, że tak właśnie bym mu odpowiedziała. Żywiąc przy tym ogromną nadzieję, że moje słowa pozostałyby z nim na długo, dłużej aniżeli to nasze spotkanie.
~ Jola Sak
Jolanta Sak
Poetka • Prozatorka • Opowiadaczka historii
Pochodząca z Wadowic, mieszkanka malowniczej Choczni, Jolanta Sak swoją przygodę z literaturą rozpoczęła już w liceum. To właśnie wtedy, w szkolnych ławach, narodziła się pasja do słowa pisanego, która z czasem przekształciła się w misję opowiadania historii, które nie pozostawiają czytelnika obojętnym.
Jako uznana poetka, Jolanta Sak wydała cztery tomiki wierszy, z których każdy to kolejny krok w odkrywaniu głębi ludzkiej natury. Jej poezja, doceniona przez jury licznych konkursów poetyckich, to świadectwo wrażliwości artysty, który potrafi dostrzec piękno w codzienności i nadać mu uniwersalny wymiar. To tytuły jej tomików wierszy: Gdyby coś kiedyś; Błękit i burgund; …Miało się wydarzyć; Jeśli zechcę.
Przejście od poezji do prozy okazało się naturalnym krokiem w ewolucji artystycznej Jolanty Sak. „Ludzie, którzy nie toną” – jej prozatorski debiut – zapoczątkował trylogię, która szybko zyskała uznanie czytelników i krytyków. Autorka udowodniła, że potrafi z równą maestrią budować zarówno poetyckie obrazy, jak i złożone, wielowątkowe narracje. Oto tytuły jej powieści:
- Ludzie, którzy nie toną (2022)
- Rozgrzeszyć nawróconych (2024)
- Słodkie, słodkie życie (premiera: 8.10.2025)
Więcej o książkach Jolanty Sak znajdziesz tutaj => https://mocmedia.eu/publikacje/ludzie-ktorzy-nie-tona
Jolanta Sak to autorka, która nie boi się trudnych tematów. W swojej prozie posługuje się prostym, ale sugestywnym językiem, wypełnia opowieści nieoczywistościami, doprawia szczyptą humoru i zamyka w intrygujący sposób. Jej bohaterowie to ludzie prawdziwi – z wadami, obawami i marzeniami, którzy zmuszają czytelnika do refleksji nad własnym życiem.
