Jak wyglądają tradycyjne święta w różnych krajach?

W Polsce nastrój Świąt Bożego Narodzenia jest dla mnie wyjątkowy. Przystrojona choinka bombkami i lampkami, nakryty stół świąteczny z siankiem i zapaloną świecą koją nerwy. Rodzinne spotkania, spokojny oddech od codzienności przypominają mi, co jest najważniejsze. To czas miłości, jedności, pokoju i przebaczenia. Sprawdź ze mną, jak inni spędzają swoje tradycyjne Święta.

Tradycje i święta w Polsce

• Wigilia Bożego Narodzenia: To wyjątkowy wieczór, podczas którego rodziny zasiadają do wspólnej kolacji, dzielą się opłatkiem i składają sobie życzenia. Na stole znajdują się tradycyjne potrawy, a wśród nich 12 dań, symbolizujących 12 apostołów.
• Pasterka: Nocna msza święta, która odbywa się 24 grudnia o północy. Uczestnictwo w Pasterce jest ważnym elementem religijnego wymiaru Świąt Bożego Narodzenia.
• Kolędowanie: Śpiewanie kolęd to tradycja, która jednoczy rodziny i przyjaciół. Wiele osób wychodzi z kolędnikami, aby odwiedzać sąsiadów i składać im życzenia.
• Zwyczaj zostawiania wolnego miejsca przy stole: Symbolizuje otwartość na gości oraz pamięć o zmarłych bliskich.

Tradycje w innych krajach

• W Hiszpanii popularnym zwyczajem jest celebracja „Nochebuena” (Wigilia), gdzie rodziny zbierają się na wspólną kolację. W niektórych regionach dzieci otrzymują prezenty od „Trzech Króli” 6 stycznia.
• Włosi obchodzą „La Vigilia”, czyli Wigilię, podczas której serwowane są dania rybne. W regionach północnych popularne jest przygotowywanie „Panettone”, tradycyjnego ciasta bożonarodzeniowego.
• W Grecji Boże Narodzenie obchodzone jest 25 grudnia. Tradycyjnie przygotowuje się „Christopsomo”, czyli chleb bożonarodzeniowy, który jest ozdobiony krzyżem i podawany rodzinie.
• W Finlandii 24 grudnia obchodzi się „Jouluaatto”. Rodziny zbierają się na wspólną kolację, a po niej odwiedzają cmentarze, aby zapalić znicze na grobach bliskich.
• W Brazylii Boże Narodzenie przypada latem, więc wiele rodzin spędza czas na plaży. Tradycyjnym daniem jest „pernil”, czyli pieczona wieprzowina.

Wielka Brytania i USA też nie tak obco

W Anglii Przez cały grudzień odbywają się świąteczne pantomimy, nawiązujące do różnych baśni, skierowane głównie do najmłodszych. To właśnie tam niezwykle powszechne jest śpiewanie w tym okresie kolęd, również na ulicach i w pubach. 

Pięknym zwyczajem jest obdarowywanie współpracowników, sąsiadów i członków rodziny kartami świątecznymi. Każdy liczy, ile zebrał kartek w danym roku. Co bardziej ambitni, potrafią wysyłać je do siebie, by móc się pochwalić ich dużą ilością.

W Dzień Bożego Narodzenia przychodzi święty Mikołaj, a prezenty odpakowywane są przez cały dzień, zaś głównym serwowanym daniem jest indyk.

W Stanach Zjednoczonych tradycyjne Święta Bożonarodzeniowe to w sumie Gwiazdka. Trwa zaledwie jeden dzień. Podobnie, jak w Anglii, 25 grudnia na stół trafia pieczony indyk. Jednak przygotowania, trwają od Święta Dziękczynienia, obchodzonego w ostatni czwartek listopada. 

W okresie przed bożonarodzeniowym organizowane są zabawy, a w sklepach od, znanego już i w Polsce, czarnego piątku (Black Friday) rozpoczyna się wyścig po prezenty. 

W domach przy kominkach czy na balustradach schodów zawiesza się duże kolorowe skarpety na prezenty dla dzieci. Przystrojone ogródki i teren przed domami optymistycznie nastrajają kolorowymi bałwankami, reniferami, wywieszonymi wieńcami na drzwiach i milionami mieniących się lampek. 

Wszędzie słychać puszczane „Merry Christmas”, zaś dla zakochanych to istny raj! Znany zwyczaj, także i w Polsce, pozwala na całowanie się o każdej porze dnia. Wystarczy stanąć pod jemiołą.

Odmienne tradycje

Z klimatem

W Argentynie tradycyjne Święta to spożywanie kolacji wigilijnej w ogrodzie przy grillu! Steki, pieczona koza i świąteczny chleb, pojawiają się na stołach dopiero około godziny dwudziestej drugiej. Zaś o północy puszczane są fajerwerki.

Z kolei na przykład od 16 grudnia w Meksyku dzieci codziennie uczestniczą w procesji, zwanej Posadą. Organizowane są jakby inscenizacje 9 dni poszukiwań miejsca przez biblijnych Józefa i Maryję. W trakcie procesji dekorowane są domy, które się odwiedza. Wyprasza się jednak z nich kolejno każdego z uczestników, aż wszyscy trafiają do ostatniego domu, w którym odbywa się impreza. Czeka tam na dzieci zawieszona  Piniata (z hiszp. „Piñata” to ludowy zwyczaj krajów latynoskich osadzony w tradycji bożonarodzeniowej. Zabawa polega na strąceniu specjalnie przygotowanej kuli wypełnionej słodyczami) z siedmioma końcami, symbolizującymi 7 grzechów głównych. Jeśli dzieciom mimo zawiązanych oczu uda się ją zrzucić, spadnie na nich góra słodyczy. Każdy wówczas stara się zebrać ich jak najwięcej dla siebie.

Na Wyspach Owczych

Wyspy Owcze świętują od 1 grudnia. Tego dnia wszędzie pojawiają się stroiki świąteczne, lampki i różne ozdoby. W oknach wiszą świecące rozgwiazdy, a w galeriach i na ulicach ustawiane są choinki.

Szczególną atrakcyjną niektórych gmin jest tzw. nalot Mikołajów. Mężczyźni w czerwonych strojach z białymi brodami wozami strażackimi wjeżdżają do miast, a czasem nawet przypływają statkami. Wszystko po to, by sprawdzić radość dzieciom i obdarować się drobnymi podarunkami.

Co ciekawe, nie ma tam zwyczaju przygotowywania na Wigilię potraw jarskich, lecz np. kaczka w pomarańczach. 

Historie z Wysp Owczych znajdziesz w zbiorze „Nordyckie opowieści„.

Norweskie klimaty

W Norwegii obok dorsza podawane są żeberka i gorący ryżowy budyń z ukrytym na dnie migdałem.

Ciekawostką jest to, że prezenty przynosi Sinterklass – połączona postać (znana z tradycji norweskiej)  elfa o imieni Nisse z nowoczesnym Świętym Mikołajem.

Kiedy Sinterklass odwiedza domy, bardzo lubi podjeść w miseczce owsiankę.

Kolejną starą tradycją w Norwegii jest przygotowywanie figurki kozy ze słomy, która zdobi dom i ponoć przynosi szczęście na Nowy Rok.

Historie z Norwegii znajdziesz w zbiorze „Nordyckie opowieści„.

Na bogato na Islandii 

Na Islandii panuje zwyczaj obchodzenia Świąt (inaczej YULE) przez 26 dni.  Lecz nie od 1 grudnia, a od 11. Święta kończą się na Trzech Króli.

Co więcej mają tam 13 Świętych Mikołajów! Są to tzw. Świąteczni Chłopcy zwanych Yule Lads, gdzie pierwszy przybywa na wyspę 13 dni przed Wigilią i kolejno każdy ujawnia się aż do tego wyjątkowego wieczoru.

Jednym ze zwyczajów w tym okresie są wspólne spacery po miasteczkach, aby podziwiać przystrojone świątecznymi ozdobami miejsca.

Największą atrakcją z pewnością jest możliwość oglądania zorzy polarnej w pogodną noc, która przybiera zielone, różowe, fioletowe i białe barwy.

Historie z Islandii znajdziesz w zbiorze „Nordyckie opowieści„.

U McDonalds’a

Japończycy celebrują zazwyczaj tylko Wigilię. To dzień wolny od szkoły i związany jest z tradycją zgoła odmienną od polskiej. Popularność zyskuje w tym czasie jedzenie kurczaka i to z popularnych sieci globalnych serwujących szybkie jedzenie. Najlepiej składać zamówienia z dużym wyprzedzeniem ze względu na tradycyjnie świąteczne oblężenie tych restauracji!

Boże Narodzenie na Trzech Króli

W Armenii Boże Narodzenie przypada 6 stycznia, pozostając przy starożytnej tradycji. W tym dniu świętuje się trzy wydarzenia jednocześnie: Narodzenie Pańskie, Pokłon Trzech Króli i Chrzest Jezusa w rzece Jordan. Ormianie nie obchodzą Wigilii, nie dzielą się opłatkiem i nie przystrajają choinek. Zaś część z nich na tydzień przed stosuje bardzo ścisły post, często nie jedząc zupełnie nic.

Ciekawe zwyczaje

• W Czechach Wigilia to czas postu, a wieczerza składa się głównie z ryby i sałatki ziemniaczanej. Po kolacji dzieci czekają na przybycie „Ježíška” (Dzieciątka Jezus), które przynosi prezenty.
• W Szwecji popularny jest „Julbord”, czyli szwedzki stół bożonarodzeniowy, który obfituje w różnorodne potrawy, w tym śledzie i mięsa.
• Na ukraińskim stole wigilijnym kluczową potrawą jest kutia (mieszanka pszenicy, maku, miodu i orzechów). W Ukrainie po wigilii zazwyczaj nie sprząta się stołu, aby pozostawić jedzenie dla duchów przodków, co nie jest powszechną praktyką, ale według dla nas całkiem zrozumiałą i budującą szacunek do minionych pokoleń oraz pamięć o nich.

Inne nie zawsze znaczy gorsze, a tradycyjne nie zawsze znaczy lepsze

W Pakistanie 25 grudnia obchodzi się święto Ojca Narodu „Baba-i-Qaum” i Wielkiego Przywódcy „Quaid-i-Azam”. Jest nim Muhammad Ali Jinnah, twórca pakistańskiego państwa, pierwszy gubernator. Oddzielił on Pakistan od Indii. Według niego Pakistan miał być domem dla mniejszości, gdzie pokojowo mogą współistnieć wszystkie religie.

Ciekawe jest to, że Maja Klemp – Polka, która po naszej Wigilii wylatuje do kraju swojego męża na wielkie pakistańskie wesele – spędza w Pakistanie 14 dni mniej więcej od Świąt do Nowego Roku i nie dość, że podczas lektury przez chwilę zapominamy o zimie, to w ogóle się nie zauważa śladów niedawnego święta narodowego. Polecam takie książki, jak dziennik podróży Mai Klemp „Pakistańskie wesele”, bo przybliżają nas do innych kultur właściwie niezauważalnie. A w przypadku Mai – z wyróżniającym się poczuciem humoru. 

W każdym rejonie świata są inne zwyczaje i choć mogą w nas budzić zdziwienie, dla innych są tradycyjnym świętowaniem. Tradycyjne Święta jednak mogą stać się dla każdego – bez względu na pochodzenie – wyjątkowym czasem. W tym wyjątkowym okresie warto pokusić się o świadomą myśl, że bez względu na religię czy kraj, można nieść dobro, pomagać innym, okazywać szacunek i pozostawać życzliwym. Jako Polka uwielbiająca podróże pamiętam także przy tym, że:

„W Boże Narodzenie wszystkie drogi prowadzą do domu”

Marjorie Holmes