Budowanie postaci: Lista kontrolna w Excelu do pobrania za free

Budowanie postaci jest ostatnio naszym bieżącym tematem, którym zajmujemy się na zapleczu wydawnictwa. Z kilkoma naszymi autorami jesteśmy na etapie weryfikacji poszczególnych bohaterów z ich tekstów. Zależy nam, aby postaci w ich książkach były nie tylko wiarygodne w ramach świata przedstawionego, ale także byśmy niemal mieli ich za żywych. O tym, jak budować wiarygodną postać,  pisaliśmy już wcześniej. Dziś dodajemy do tego konkretne narzędzie w Excelu.

Oczywiście wena to cudowny dar. Jednakże nie zawsze dostępujemy oświecenia, i nie zawsze jesteśmy genialnymi pisarzami, nawet jeśli nas oświeci. 😊 Niestety.

Postaci źle osadzone w fabule

Namawiam młodych pisarzy, z którymi pracuję, by znaleźli czas na weryfikację każdej postaci, którą wprowadzonej do opowieści.

Zdarza się, że pełni ona tylko jedną funkcję, wyskakując jak królik z kapelusza. Warto wówczas zastanowić się, która z postaci mogłaby zrobić to samo, jak je powiązać i umotywować ich zachowanie.

Niekiedy zaś autor chce zbyt szybko doprowadzić historię do końca, posuwając bohatera do rzeczy, których by nie zrobił sam z siebie, a przynajmniej nie w tak krótkim czasie. Czytelnikowi trzeba pokazać jego wewnętrzną zmianę czy uciec się do retrospekcji albo we wcześniejszych scenach umieścić przesłanki, które by uzasadniały jego z pozoru nagłą czy nieumotywowaną decyzję.

Budowanie postaci przy pomocy kartoteki

Może spotkałeś się z terminem kartoteki bohatera. To nic innego jak spis cech i faktów z życia postaci, które miały miejsce jeszcze przed momentem początkowym opowiadanej fabuły.

Ponieważ jesteś naszym Czytelnikiem i chcemy podziękować za to, dziś podajemy Ci naszą wersję listy kontrolnej. Poniższe punkty możesz zaimplementować do swoich notatek i z nich stworzyć kartoteki poszczególnym bohaterom lub od razu ściągnąć plik Excela, którym dotychczas dzieliliśmy się tylko z naszymi autorami. Jesteśmy przekonani o użyteczności niniejszego narzędzia, dlatego polecamy wykonanie listy kontrolnej, która pomaga w budowaniu postaci.

Jeśli jeszcze się nie spotkałeś z takim podejściem, a czujesz, że jest to coś, czego twój tekst teraz potrzebuje, cieszymy się, że przyszliśmy w porę. Na końcu artykułu znajdziesz plik do pobrania na komputer, który pomoże ci w pracy.

Lista kontrolna bohatera literackiego

• Imię (polecamy, by każda postać w jednej opowieści – o ile to możliwe – miała imię zaczynające się na inną literę, by później bohaterowie nie mylili się czytelnikowi):
• Wiek:
• Data i miejsce urodzenia:
• Wzrost, waga, budowa ciała:
• Kolor włosów, oczu, skóry:
• Znamiona czy inne znaki specjalne:
• Wykształcenie i doświadczenie zawodowe oraz wolontariat:
• Służba wojskowa, stowarzyszenia, wspólnoty itp.:
• Stan cywilny wraz z uzasadnieniem:
• Najlepszy przyjaciel czy przyjaciółka:
• Inni bliscy znajomi – mężczyźni, kobiety, dzieci itp.:
• Wrogowie z uzasadnieniem:
• Rodzice, rodzeństwo, babcia i dziadek, ciocia i wujek itp. (Kto? Gdzie? Czy żyje? Z kim jest w związku?):
• Aktualny problem:
• Co może pogłębić aktualny problem?:
• Zadry psychiczne, zawirowania emocjonalne:
• Największy lęk:
• Najsłabszy punkt:
• Najsłabsze cechy charakteru:
• Złe cechy charakteru:
• Złe nawyki:
• Najmocniejszy punkt:
• Najsilniejsze cechy charakteru:
• Dobre cechy charakteru:
• Dobre nawyki:
• Jak postać postrzega samą siebie?:
• Jak postać jest postrzegana przez innych?:
• Poczucie humoru:
• Podstawowe cechy charakteru:
• Ambicje:
• Filozofia życia z uzasadnieniem:
• Hobby, pasje:
• Charakterystyczny strój lub jego element:
• Ulubione kolory:
• Ulubione rozrywki:
• Ulubiony sposób na odpoczynek:
• Ulubiony rodzaj muzyki, sztuki, ulubione materiały, przedmioty, książki:
• Inne cechy wyróżniające (zapach, tembr głosu, sposób mówienia, sposób poruszania się itp.):
• Charakterystyczna etykietka do dialogów (używane idiomy, cechy mowy, np. „absolutnie”, „wiesz”, „ja nie mogę”):
• Opis domu, fizyczne cechy oraz odczucia, które towarzyszą postaci podczas przebywania w nim i innym, którzy tam przychodzą):
• Co jest najważniejsze, o czym musi wiedzieć czytelnik o tej postaci:
• Jednozdaniowa charakterystyka postaci:

Pamiętaj, że czytelnik nie musi o postaci wiedzieć tego wszystkiego, co powyżej sobie wypisałeś. Istotne, byś ty wiedział, jak się zachowuje postać i dlaczego nie możesz jej kazać wybrać, jak ty byś zrobił.

Znaj dobrze swoich bohaterów. Wsłuchuj się w nich. Wówczas to oni będą prowadzili twoje pióro.

Sylwia Chrabałowska

Budowanie postaci – kluczowe pytania:

• Która cecha ożywia postać i dlaczego?
• Co wyróżnia postać od innych, które są do niej podobne?
• Czy lubię tę postać i dlaczego? Czy nie lubię tej postaci i dlaczego?
• Czy czytelnicy polubią lub znielubią postać z tych samych powodów, które powyżej wskazałem?
• Dzięki której kombinacji cech ta postać zostanie w pamięci czytelnika?

Podsumowanie

Pamiętaj, aby bohatera dało się polubić. Jeśli to niemożliwe, niech przynajmniej będzie ciekawy, inny czy dziwny. Budowanie postaci to proces. Bohater, który jest zbyt pozytywny czy negatywny, może stracić na wiarygodności lub zanudzić czytelnika, który wie, czego się po nim zawsze spodziewać.

Druga istotna rzecz, ważny jest światopogląd bohatera i to, byś wiedział, jak myśli postać. Czego nie wie, nie rozumie i czego pragnie.

Na koniec najważniejsze, po co kreujesz tę postać? Jakie zadanie dasz jej w fabule. Kluczowe jest znalezienie odpowiedzi na pytanie „po co?”. Po co i tobie, i nam ten bohater?

KLIKNIJ TUTAJ, BY BEZPOŚRENIO POBRAĆ EXCELOWSKI PLIK Z KARTOTEKĄ BOHATERÓW!